ОЛИМЛАР СТРЕСС ВА АУТОИММУН КАСАЛЛИКЛАР ОРАСИДАГИ БОҒЛИҚЛИКНИ ТАСДИҚЛАШДИ.

ОЛИМЛАР СТРЕСС ВА АУТОИММУН КАСАЛЛИКЛАР ОРАСИДАГИ БОҒЛИҚЛИКНИ ТАСДИҚЛАШДИ.

Буни исботлаш учун 30 йил керак бўлди.


Айтишларича барча касалликлар асабдан.
Умуман олганда бу тўғри фикр. Турғун негатив кечинмалар ва аутоиммун касалликлар ривожланиши орасидаги боғлиқлик Association of Stress-Related Disorders With Subsequent Autoimmune Disease шиори остида ўтказилган текширувда исботланган.

Стокгольмнинг Исландия Университети ва Каролина институти олимлари 30 йил вақт мобайнида Швециянинг миллионлаб ортиқ ахолисини саломатлиги холати ва хаёт тарзини ўрганиб чиқишди. Улардан тахминан 100 мингта (10%) одамларда стресс билан боғлиқ қуйидаги бузилишлар расман тасдиқланди:    
•    Ўткир стресс реакциялари;
•    Келиб чиқиши турлича бўлган сихологик шок;
•    Мослашув (адаптация) ни бузилиши;
•    Посттравматик рухий бузилишлар.

Ушбу гурухни охирги 30 йил давомида жиддий стресс холати билан тўқнашмаган инсонлар гурухи билан таққосланди. Натижа равшан ва анчагина нохуш бўлиб чиқди.
Оғир ва узоқ давом этувчи ўткир стрессни бошдан кечирган инсонларда аутоиммун касалликлар 30-40% холларда кўп ривожланган.

Аутоиммун касалликлар деб иммун тизимининг фаолиятини бузилиши ва номаълум сабабларга кўра айни организмнинг соғлом хужайраларига хужум қилиши ва ички яллиғланиш чақириши айтилади. Энди эса бу сабабларнинг биттаси маълум бўлди хисоб.

Хозирда стресс таъсирида чақирилиши мумкин хасталиклар рўйхати 41 та аутоиммун бузилишдан иборат. Масалан: Псориаз; Ревматоид артрит; Крон касаллиги; Целиакия шулар жумласидан

Посттравматик рухий бузилишлардан сўнг антидепрессантлар билан билан даволанган беморлар кейинча ички касалликлар билан камроқ касалланган.

Текшириш натижаларига асосланиб олимлар якуний қарорга келишди: Агар Сиз оғир рухий зўриқишни бошдан кечираётган бўлсангиз – стрессдан қутулишнинг йўлини топинг. Сизнинг соғлигингиз ва умрингиз давомийлиги шунга боғлик.

Агар стресс даражаси нисбатан озроқ бўлса ундан мустақил қутулиш йўлини қилириш мумкин.

Оғир холларда эса оддий усуллар ёрдам бермайди. Шунинг учун мутахассисга учраш ва психотерапия курсини олиш ёки антидепрессантлар билан даволаниш тавсия этилади.


© www.gepamed.uz