НИКОТИН И НИКОТИН КИСЛОТА - ФАРҚИ НИМАДА?

НИКОТИН И НИКОТИН КИСЛОТА - ФАРҚИ НИМАДА?

Никотин кислота бу витамин. Тамакида хам никотин бор. Демак чекиш организм учун фойдалими?

Бу икки модда орасида умумийлик бор. Биринчи ўринда бу уларнинг молекуляр тузилишининг ўхшашлигидадир ва фақат бу эмас. Аввало тоза холда никотин олинган. Уни тамакидан ажратиб олишган ва унинг номини биринчи бўлиб Францияга олиб кирган Нико исмли дипломат шарафига қўйишган.   

Никотин кислота эса тамакидан олинган никотинни кимёвий оксидлаш орқали синтезланган. Унинг витаминли хусусияти борлиги юз йиллардан сўнг аниқланган. Витамин РР етишмовчилигида юзага келадиган Пеллагра касаллигини даволашда никотин кислота мухим роль ўйнайди.

Формуласини ўхшашлигига қарамасдан никотин ва никотин кислота одам организмига турлича таъсир этади. Эътиборли жихати, организмда бири иккинчисига айланмайди.

НИКОТИН алкалоидлар гурухига кириб, азот тутувчи кимёвий бирикма хисобланади. Чекиш жараёнида никотин организмга тутун орқали киради. У шунчалик захарлики бир марталик 0,1-0,2 г дозаси инсонни ўлимга олиб келади. Чекувчиларни бахтига бу миқдордаги никотин организмда тўпланиб улгурмайди – буйраклар томонидан чиқариб турилиши хисобига унинг қондаги концентрацияси тушиб туради.
 
Ёдда тутиш керак: доимий чекиш натижасида организмни хроник захарланиши кузатилади. Чекиш қон томирлар спазмини чақиради, қон босими ортади, юрак уриши тезлашади, хроник бронхит, атеросклероз ривожланади. Никотин хазм қилишни бузади, иштахани бўғади, гастрит, колит ва озишга сабаб бўлади. Қонда қанд миқдори ортиб, юракни ишемик касаллиги, Альцгеймер касаллиги ва ўпка саратони ривожланишига омил яратади (маълумот учун, чекувчиларда ўпка саратони чекмайдиганларга қараганда 25 марта кўп учрайди). Никотин таъсирида тери қопламалари қурийди, оқаради, соч толалари хиралашади. Тамакидан нафақат чекувчилар балки уларнинг ёнида турган инсонлар («пассив» чекувчилар) хам жабр кўради. Озгина дозаларда никотин депрессияни камайтириш ва ақлий фаолиятни кучайтиришга ёрдам беради.

НИКОТИНОВАЯ КИСЛОТА (витамин РР, ёки витамин В3 хам деб аталади) - организм учун жуда мухим хисобланади. У танадан токсинларни чиқариб ташлаб, майда қон томирларида микроциркуляцияни яхшилайди. Никотин кислота кўплаб ферментлар таркибига киради ва нормал моддалар алмашинуви учун зарур хисобланади. Никотин кислотани инсон гўшт, жигар, буйрак, пиво хамиртуруши, қора нон, ананас, манго, қизилча, гречка, қўзиқорин ва дуккакли махсулотлар орқали олади. Организмда у жуда кам миқдорда синтезланади. Унинг етишмовчили оқибатида авитаминозлар гурухига кирувчи касаллик - пеллагра касаллиги ривожланади (италянча Pell agra – дағал тери дегани).   

Никотин кислота қонда холестерин миқдорини камайтиради, юқори ва паст зичликдаги липопротеидлар балансини тиклайди, антитромботик таъсир кўрсатади. Никотин кислотаси эпидермис озиқланишини яхшилайди, соч толаларини силлиқ ва ялтироқ қилади. Шунингдек, бу витамин ўт ва ошқозон шираси ажралишини кучайтириб, овқат хазм бўлишини яхшилайди. Инсон учун никотин кислотанинг катта дозалари зарур ёки зарур эмаслигини даволовчи врач хал қилади.

Никотин ва никотин килоталари орасидаги асосий фарқ: никотин – бу кучли захар, у барча тирик жонзотлар учун зарарли; никотин кислота эса – инсон хаёти учун фойдали витамин хисобланади.

www.gepamed.uz