НИМА УЧУН КАСАЛЛИК ПАЙТИДА ИСИТМА КЎТАРИЛАДИ?

НИМА УЧУН КАСАЛЛИК ПАЙТИДА ИСИТМА КЎТАРИЛАДИ?

Инсоннинг нормал тана харорати Цельсий бўйича 36,5-37 градус оралиқларини ташкил этади. Бир қатор касалликларда тана хароратини ортишини кузатиш мумкин. Бу қонга пирогенлар, яъни организмда терморегуляцияни назорат қилувчи ва иситма чақирувчи моддларни тушиши билан боғлиқ. Пирогенлар бирламчи (экзоген) ва иккиламчи (эндоген) бўлиши мумкин.

Экзоген (ташқи) пирогенлар инфекция қўзғатувчилар томонидан ажралиб, уларнинг хаёт фаолияти махсулоти хисобанади. Экзоген пирогенлар шунингдек, организмнинг инфекция таъсирида зарарланган хужайраларини томонидан ажралиши мумкин. Бирламчи пирогенлар қондаги иммун хужайралар ва қўшувчи тўқималар билан ўзаро таъсирга киришиб, иккиламчи пирогенлар ажралишига сабаб бўлади. Ўз навбатида иккиламчи (ички) пирогенлар бош миядаги терморегуляция маркази - гипоталамусга таъсир этади. Бу эса организм томонидан нормал тана хароратини худди совуқ қотиш сингари қабул қилишига олиб келади.  

Бу мураккаб механизм ўз-ўзидан ривожланмайди. У организмнинг инфекцияга қаши курашишида катта аамиятга эга. Тана хароратини ортиши организмда метаболизм жараёнини кучайтиради ва бунинг натижасида: гормонлар, ферментлар ва иммун хужайралар одатдагидан кўп миқдорда ажрала бошлайди. Моддалар алмашинуви махсулотлари ва токсинлар организмни захарламасдан чиқариб юборилади. Юқори тана харорати инфекцион агентларга хам бевосита таъсир этиб, уларни парчалайди.      

Бошқа томондан, узоқ вақт тана хароратини ортиши – организм учун кучли зўриқиш хисобланиб, хаёт учун зарур бўлган оқсилларни парчалайди, ўпка ва юракка куч келади. Критик харорат бош мия фаолиятини хам бузиб, 42 °C да моддалар алмашинувида қайтмас ўзгаришлар кетади. Шу сабабли 38 градусдан юқори хароратда иситмани тушириш талаб этилади.


www.gepamed.uz